Sirkülasyon yayaların dolaşımı, yollarda trafik, tesisatta ise suyun dolaşımını olarak adlandırılır. Mimari terim olarak kullanılan sirkülasyon ise, bir yapı veya yapı topluluğu içinde yatay ve düşeyde insanların dolaşımı anlamına gelir. Bir mekandan diğerine ulaşmamızı sağlayan bu geçit elemanlarına ise sirkülasyon alanı denir.
Sirkülasyon Çeşitleri
Düşey Sirkülasyon
Asansör, merdiven, asansör, rampa gibi öğelerle sağlanan dolaşımdır. Bir düzeyden bir başkasına geçişi, bir kattan diğerine ulaşmamızı sağlayan elemanlardır.
Yatay Sirkülasyon
Bir yapı ya da yapılar arası geçişi sağlayan düşey elemanlara (koridor, köprü gibi) denir.
Cebri Sirkülasyon
Tesisatta, sıcak sulu ısıtma sisteminde suyun pompa yardımıyla iletilmesidir. Bu tarz sistemlerde suyun dolaşımını sağlayan pompaya ise sirkülasyon pompası denir.
Sirkülasyon Alanı
Yapılarda düşey ve yatay sirkülasyonun sağlandığı dolaşım ağlarının tümüdür. Örneğin; koridor, merdiven, rampa gibi çeşitli hacimler ve bu hacimleri birbirine bağlayan alanlardır.
Sirkülasyon alanı yüzdesi her yapı grubu için farklı analiz edilerek yapılmalıdır.
Örneğin kamu binaları için, iyi bir tasarımda sirkülasyon alanlarının toplam metrekaresi, idare binası içerisindeki çalışma alanları ve ortak mahaller toplamının %60’ı olmalıdır. Sirkülasyon alanı hesabında sığınaklar ve kapalı otoparklar toplam inşaat alanına dahil edilmemelidir..
Sirkülasyon Şeması
Mimari projeler hazırlanırken, tasarımı daha iyi anlatabilmek için, çekirdek bölümü, yapı içi dolaşımı veya yapılar arası dolaşımı gösteren diyagramlara ihtiyaç duyulur. Bu yaya dolaşımını gösteren, plan veya 3D çizimler üzerinden gösterilen çizimlere sirkülasyon şeması denir.
Sirkülasyon Çekirdeği
Binalarda düşey sirkülasyon elemanları düşeyde bir araya getirilerek bir mimaride çekirdek oluşturulur. Merdiven ve asansör gibi öğelerin bir araya gelerek oluşturduğu hacimlere ise sirkülasyon çekirdeği denir.