Konstrüktivizm veya konstrüktivist mimari 1920-1930 yılları arasında Sovyet Rusya’da başlayan, ancak Stalin baskılarıyla sindirilen modern sanat ve mimarlık akımıdır. 1932 yılından sonra tamamen popülerliğini kaybetmesine rağmen, ilerleyen yıllarda oluşmuş olan yeni mimarlık akımlarına zemin hazırlamıştır.
Temsilcileri
Vladimir Tatlin:
Rus asıllı ressam, mimar ve heykelci olan Vladimir Tatlin ‘in soyut geometrik resim kabartmaları ile 1920’li yılların konstrüktivizm akımı başlamıştır. Özellikle Moskova’da bulunan “3. Komünist Enternasyonal Anıtı” projesiyle bilinir.
Naum Gabo:
Rus asıllı heykeltraş, bu stilin önemli uygulayıcılarındandır ve konstrüktivizm manifestosunu yaratmıştır.
Alexander Rodchenko:
Sovyet devriminden sonra parlayan, yaratıcı prodüktivist sanatçılarındandır. Ressam ve grafik tasarım alanlarında işleriyle ön plana çıkmıştır.
El Lissitzky:
Rus avangard sanatının önemli isimlerindendir. Mimari ve iç dekorasyon alanında çalışmalarda yer almış olan El Lissitzky aynı zamanda 20. yüzyılın grafik sanatına yön vermiştir.
Konstrüktivizm ve Mimari
Konstrüktivizm kelimesi mimarlıkta daha geniş bir anlamda, geometrik eğilimleri anlatmakta da kullanılmıştır. Gustave Eiffel ilk konstrüktivist olarak anılır.
Bir refah simgesi olarak görülen makinenin güzelliği ile mimarlığın yararlı işlevinden yola çıkan bu akımla ilgili çok sayıda proje vardır, buna karşın uygulama azdır. Ortaya çıkan işlerde saf olmayan geometrik düzenler ve dışa yansıtılmış strüktürel biçimler gözlenir.
Bu dönemin ünlü mimarları arasında Golosov, Guinzburg, Melnikov, Tatlin ve Vesnin kardeşleri söyleyebiliriz. Rus konstrüktivistlerine, Rus avangardistleri de deniz.
1930’dan başlayarak konstrüktivistler yabancı ideolojileri Rusya’ya ithal etmek ile suçlandılar ve çalışmalarını bu yolda sürdürmeleri engellendi. Bu akım kısa sürede gözden düşmüş olsa dahi, ilerleyen dönemlerdeki yeni mimarlık akımlarına çok önemli katkıları olmuştur.
Mimari Eserleri
Aşağıda konstrüktivist mimarların önemli yapılarından örnekleri görebilirsiniz.
