Sıra evler iki tarafı komşu binalar ile kapalı, aynı tipte, bitişik evler dizisine denir. Sokak üzerindeki birbirine eş boyutlu ve benzer planlara sahip konutların aralıksız yan yana gelmesi ile ortaya çıkan konut dizinidir.
Sıra evlerin ilk örneklerinin 12. yüzyılda Akdeniz bölgesinde görülen tüccar evleri olduğu düşünülmektedir. 19. yüzyılın başlarında gerçekleşen Sanayi Devrimi ile tekrar gündeme gelmiş ve kentlerde artan işçi nüfusuna ucuz ve yeterli sayıda konut sağlamak amacıyla yapılmıştır. Aynı tipin çok sayıda tekrarıyla oluşan bu konut dizininin ekonomik olması sebebiyle, orta ve alt gelir grubunun konut edinmesi sağlanmıştır.
İlk yapılan sıra evlerde, az güneş alma, tesisat yetersizliği gibi sorunlar çıkmıştır. Zamanla gelişerek, bu evlerin önüne ve arkasına bahçe düzenlemesi yapılmıştır.
Osmanlı Devleti’nde ise sıra ev tipolojisi Batılılaşmanın etkisiyle 19. yüzyılın ikinci yarısında ortaya çıkmıştır. Parsel, yapı adası ve cadde düzenini şekillendirmiştir. İstanbul’da görülen sıra ev tipi için, Batı’nın etkisiyle dönüşüme uğramış, bazı bölgelerde gayrimüslimlerin konutları olarak kullanılmıştır. Buna Akaretler sıraevleri örnek verebiliriz.
Günümüzde bu konut tipi, yazlık evlerde ve toplu konutlarda sıkça uygulanmaktadır.
İlgili terimler:
Referans:
- Bina Bilgisine Giriş, Aziz Kıran, Çiğdem Polatoğlu Baytin
- Mekan Kullanıcı İlişkileri Bağlamında Alsancak İzmir Sıra Evlerinin İncelenmesi – Hande Tepe Yüksek Lisans Tezi